Nie jesteśmy zaprojektowani do siedzenia.
Długotrwałe przebywanie w tej pozycji nie tylko szkodzi naszemu kręgosłupowi i stawom, ale wpływa też negatywnie na inne układy w ciele. Siedzenie zaburza prawidłowe krążenie krwi, spowalnia trawienie i może prowadzić do problemów z układem sercowo-naczyniowym. Dlatego tak ważne jest, by regularnie wstawać i wprowadzać ruch do swojego dnia.
Układ Krążenia- Siedzenie, a ryzyko chorób sercowo-naczyniowych
Długotrwałe siedzenie zwiększa ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. Jednym z kluczowych mechanizmów jest spowolnienie przepływu krwi w kończynach dolnych. Brak aktywności mięśniowej powoduje, że tzw. pompa mięśniowa nie działa efektywnie, co prowadzi do zastoju krwi w żyłach. To zjawisko zwiększa ryzyko powstawania zakrzepów.
Ponadto, długotrwałe siedzenie wpływa na:
- Zwiększenie lepkości krwi: Gęsta krew ma większą tendencję do tworzenia zakrzepów, co dodatkowo obciąża układ krążenia.
- Zwiększenie ryzyka miażdżycy: Spowolniony przepływ krwi sprzyja tworzeniu się blaszek miażdżycowych i może prowadzić do choroby niedokrwiennej serca.
- Pogorszenie kondycji serca: Brak regularnego ruchu powoduje, że serce, które jest mięśniem, staje się mniej wydolne, co zwiększa ryzyko rozwoju nadciśnienia tętniczego i niewydolności serca.
Osoby prowadzące siedzący tryb życia mają wyższe ryzyko zawału serca oraz udaru mózgu w porównaniu do osób aktywnych fizycznie. Dlatego tak ważne jest, aby regularnie przerywać siedzenie i wprowadzać do codziennej rutyny aktywność fizyczną, nawet w minimalnym zakresie.
Układ Pokarmowy- wpływ siedzenia na pracę jelit
Układ pokarmowy, a zwłaszcza jelita, również cierpią z powodu długotrwałego siedzenia. Perystaltyka jelit (rytmiczne skurcze mięśni gładkich, które przesuwają treść pokarmową) jest stymulowana przez ruch ciała. Brak aktywności fizycznej spowalnia ten proces, co prowadzi do różnych zaburzeń trawienia.
Konsekwencje to:
- Zaparcia: Zmniejszona perystaltyka jelit prowadzi do dłuższego zalegania treści pokarmowej w jelitach, co zwiększa ryzyko zaparć.
- Wzdęcia i bóle brzucha: Spowolniona praca jelit sprzyja gromadzeniu się gazów, co może powodować wzdęcia i dyskomfort w jamie brzusznej.
- Hemoroidy: Długotrwałe siedzenie wywiera nacisk na naczynia krwionośne w okolicach odbytu, co sprzyja rozwojowi hemoroidów.
Dodatkowo, siedzący tryb życia sprzyja odkładaniu się tkanki tłuszczowej, szczególnie w okolicy brzucha. Zwiększone otłuszczenie narządów wewnętrznych może prowadzić do insulinooporności, co jest wczesnym etapem rozwoju cukrzycy typu 2.
Układ Nerwowy- siedzenie, a problemy z kręgosłupem i nerwami
Długotrwałe siedzenie ma negatywny wpływ na układ nerwowy, zwłaszcza na kręgosłup i nerwy obwodowe. Przebywanie w jednej pozycji przez wiele godzin powoduje, że struktury kręgosłupa, takie jak krążki międzykręgowe, są narażone na stały nacisk, co może prowadzić do ich degeneracji.
Konsekwencje to:
- Przewlekły ból kręgosłupa: Stały nacisk na kręgi i krążki międzykręgowe prowadzi do ich zużycia, co może powodować przewlekły ból w różnych częściach kręgosłupa.
- Przepuklina kręgosłupa: W wyniku długotrwałego siedzenia i niewłaściwej postawy, dyski międzykręgowe mogą ulegać degeneracji oraz uszkodzeniu, co prowadzi do ucisku na korzenie nerwowe. To z kolei wywołuje ból, drętwienie i osłabienie siły mięśniowej.
- Ucisk na nerwy: Siedzenie może powodować ucisk na nerwy i objawy takie jak drętwienie, mrowienie czy pieczenie. Najczęściej dotyka to nerwu kulszowego, co prowadzi do rwy kulszowej, objawiającej się bólem promieniującym od dolnej części pleców do tyłu nogi.
Ponadto, długotrwałe siedzenie obniża aktywność ośrodkowego układu nerwowego. Skutek – spadek zdolności koncentracji, pamięci i koordynacji ruchowej.
Układ Oddechowy- siedzenie, a problemy z oddychaniem
Długotrwałe siedzenie wpływa również na układ oddechowy. Pozycja siedząca ogranicza ruchomość przepony, co zmniejsza efektywność oddychania. Przepona to główny mięsień oddechowy. Kiedy siedzimy, nasza klatka piersiowa jest mniej ruchoma, a oddychanie staje się płytsze.
Konsekwencje to:
- Zmniejszona pojemność płuc: Ograniczona praca przepony i klatki piersiowej prowadzi do zmniejszenia pojemności płuc, co obniża efektywność wymiany gazowej.
- Niedotlenienie organizmu: Płytkie oddychanie zmniejsza ilość tlenu dostarczanego do krwi, co może prowadzić do zawrotów głowy, uczucia zmęczenia i pogorszenia koncentracji.
- Zaburzenia postawy: Długotrwałe siedzenie prowadzi do wad postawy, takich jak wysunięcie głowy i barków do przodu, co dodatkowo obciąża mięśnie oddechowe i ogranicza ruchomość klatki piersiowej.
Ograniczona wydolność oddechowa wpływa nie tylko na ogólne samopoczucie, ale także na zdolność do podejmowania wysiłku fizycznego, co z kolei pogłębia problemy zdrowotne związane z siedzącym trybem życia.
Praca siedząca ma szkodliwy wpływ na wiele układów naszego ciała. Wprowadzenie do codziennego życia regularnych przerw na ruch, nawet krótkich spacerów, może znacząco zmniejszyć ryzyko rozwoju poważnych problemów zdrowotnych. Pamiętajmy, że nasze ciało zostało stworzone do ruchu, a brak aktywności może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych.
mgr Karolina Łapińska
____________________________________________________________________
👋 Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w mediach społecznościowych. INSTAGRAM & FACEBOOK
Bibliografia
- Hamilton, M. T., Healy, G. N., Dunstan, D. W., Zderic, T. W., & Owen, N. (2008). Too little exercise and too much sitting: inactivity physiology and the need for new recommendations on sedentary behavior. Current Cardiovascular Risk Reports
- Buckley, J. P., Hedge, A., Yates, T., Copeland, R. J., Loosemore, M., Hamer, M. & Dunstan, D. W. (2015). The sedentary office: a growing case for change towards better health and productivity. British Journal of Sports Medicine
- Gabel, L., Macdonald, H. M., & McKay, H. A. (2017). Physical activity, sedentary time, and bone strength in children and adolescents: a systematic review and narrative synthesis. Journal of Bone and Mineral Research
- Langevin, H. M., & Sherman, K. J. (2007). Pathophysiological model for chronic low back pain integrating connective tissue and nervous system mechanisms. Medical Hypotheses
- Schleip, R., Jäger, H., & Klingler, W. (2012). What is ‘fascia’? A review of different terminologies. Journal of Bodywork and Movement Therapies.
- Sedentary Behaviour Research Network (SBRN). (2017). Standardized use of the terms „sedentary” and „sedentary behaviours”. Applied Physiology, Nutrition, and Metabolism
- Tremblay, M. S., Aubert, S., Barnes, J. D., Saunders, T. J., Carson, V., Latimer-Cheung, A. E., … & Chinapaw, M. J. (2017). Sedentary Behavior Research Network (SBRN) – Terminology Consensus Project process and outcome. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity
- Ekelund, U., Tarp, J., Steene-Johannessen, J., Hansen, B. H., Jefferis, B., & Fagerland, M. W. (2019). Dose-response associations between accelerometry measured physical activity and sedentary time and all cause mortality: systematic review and harmonised meta-analysis
- Such, B., Pawłowska, K., Łochyńska, M., & Such, M. (2020). Aktywność fizyczna w czasie pracy a dolegliwości układu mięśniowo-szkieletowego. Medycyna Pracy